Ukupan dug na kraju 2024. sa depozitima iznosio 55,36 odsto BDP-a

AUTOR:M.J. GDNUS

Vlada je, na danas održanoj 82. sjednici kojom je predsjedavao premijer Milojko Spajić, utvrdila Prijedlog zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2024. godinu.

Ukupan državni dug (bez depozita), na 31. decembar 2024. godine, iznosio je 4.514,80 miliona eura, ili 60,53 odsto BDP-a. Ukupan državni dug uključujući depozite, na kraju 2024. godine, iznosio je 4.129,44 miliona eura ili 55,36 odsto BDP-a.

Kako je saopšteno iz Vlade, u diskusiji je naglašeno da je tokom prošle godine zabilježen kontinuirani rast budžetskih prihoda, u najvećoj mjeri kao odraz rasta ekonomske aktivnosti u zemlji, kao i rasta životnog standarda stanovništva, usljed rasta raspoloživog dohotka.

“Prema preliminarnim podacima Uprave za statistiku procjenjuje se da je u 2024. godini bruto društveni proizvod ostvaren u nominalnom iznosu od 7.459,2 miliona eura. Tekući prihodi u 2024. godini iznosili su 2.714,86 miliona eura, što je za 0,05 odsto manje od planiranog iznosa i čini 36,4 odsto BDP-a. Važno je istaći da su u posmatranom periodu gotovo sve kategorije tekućih prihoda zabilježile rast u odnosu na planirani iznos i u odnosu na prethodnu godinu, ako se izuzmu prihodi jednokratnog karaktera u 2023. godini”, naveli su iz Vlade.

U strukturi tekućih prihoda najveći udio imaju prihodi od poreza 72,5 odsto ili 1.968,6 miliona eura, prihodi od doprinosa 21,5 odsto ili 584,7 miliona eura i ostali prihodi 3,4 odsto ili 92,2 miliona eura.

“Preostali iznos tekućih prihoda čine naknade 1,9 odsto (53,1 miliona eura) i takse 0,6 odsto (16,2 miliona eura)”, dodaje se u saopštenju.

Budžetska potrošnja u 2024. godini iznosila je 3.003,3 miliona eura, što čini 40,3 odsto BDP-a.

“Socijalna davanja čine najveći dio budžetske potrošnje (33,6 odsto) i u 2024. godini su iznosila 1.008,2 mil. eura, što je 22,2 odsto više u odnosu na prethodnu godinu, a kao rezultat većeg izvršenja po osnovu prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja dominantno zbog povećanja minimalne penzije. Bruto zarade su drugi značajan činilac budžetske potrošnje (22,48 odsto) i iznosile su 675,2 miliona eura, što je 2,8 odsto manje u odnosu na planirani iznos i pet odsto više u odnosu na prethodnu godinu, a realizovane su u skladu sa važećim zakonskim propisima, potpisanim kolektivnim ugovorima i stvarnim obračunom zarada”, navode iz Vlade.

Kapitalni izdaci u 2024. godini iznosili su 299,1 miliona eura i 16,2 odsto su veći u odnosu na plan budžeta, a 25,3 odsto su veći u odnosu na prethodnu godinu zbog veće realizacije planiranih kapitalnih projekata u odnosu na budžetski plan i prethodnu godinu.

“Gotovinski deficit budžeta za 2024. godinu iznosi 247,5 miliona eura i čini 3,3 odsto BDP-a. Kada se gotovinski deficit koriguje za povećanje neizmirenih obaveza iz prethodnih godina, koje nemaju karakter pozajmica, korigovani gotovinski deficit iznosi 258,8 miliona eura, ili 3,5 odsto BDP-a”, kazali su iz Vlade.

Kako se dalje dodaje, u 2024. godini izvršena je otplata duga u iznosu od 495,6 miliona eura, što je zajedno sa korigovanim gotovinskim deficitom, izdacima za kupovinu hartija od vrijednosti, datim pozajmicama i kreditima i povećanjem depozita države uslovilo nedostajuća sredstva u iznosu od 976,1 miliona eura.

“Navedeni iznos je finansiran iz pozajmica i kredita iz domaćih i inostranih izvora (942,1 miliona eura), primitaka od otplate kredita (20,3 mil. eura) zatim primitaka od prodaje imovine (2,3 miliona eura) i povećanjem neto obaveza u iznosu od 11,3 mil. eura”, dodaje se.

Utvrđen je Prijedlog zakona o sanaciji investicionih društava sa Izvještajem sa javne rasprave.

“Usvajanjem ovog zakona stvaraju se uslovi za primjenu ovlašćenja i instrumenata sanacije koji su propisani izmijenjenom direktivom EU čime se značajno unapređuje regulatorni okvir za rješavanje pitanja investicionih društava koja imaju problema u poslovanju na novim osnovama. U cilju potpunog usklađivanja sa relevantnim pravnim okvirom EU, Predlog sadrži i dio odredaba koje će se primjenjivati nakon pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji i kojima se dodatno jača sistem prevencije i sanacije investicionih društava koja su članovi grupe investicionih društava iz Evropske unije. Zakonom se detaljno propisuue mehanizmi zaštite ulagača i povjerilaca, smanjujući rizik po finansijsku stabilnost zemlje i omogućavajući blagovremenu i efikasnu sanaciju investicionih društava u kriznim situacijama”, naveli su iz Vlade.

Primarni cilj ovog zakona je, dodaje se, očuvanje stabilnosti finansijskog sistema Crne Gore kroz stvaranje pravnog okvira koji omogućava rješavanje problema insolventnosti i finansijskih teškoća investicionih društava na način koji minimizira negativne posljedice po tržište i ekonomiju.

“Zakon uvodi mehanizme za ranu intervenciju i sanaciju investicionih društava, sa ciljem očuvanja ključnih funkcija tih društava, zaštite klijenata, povjerilaca i ulagača, te smanjenja troškova sanacije za državni budžet. Uvođenjem instrumenata kao što su planovi sanacije, interna sanacija i formiranje Sanacionog fonda, zakon pruža sveobuhvatan okvir za preventivne mjere i efikasno djelovanje u kriznim situacijama”, rekli su iz Vlade.

Vlada je donijela Odluku o utvrđivanju osnovne i doplatne liste ljekova.

Utvrđen je Nacrt izmjena i dopuna Prostorno-urbanističkog plana Opštine Plužine s Predlogom programa održavanja javne rasprave.

“PUP Opštine Plužine je donesen 2012. godine. Na osnovu inicijative Opštine Plužine od 22. 03. 2023. godine pojavila se potreba za određivanje lokacija za izgradnju solarnih i vjetro elektrana, određivanje biznis zona, korigovanje zahvata pojedinih lokalnih studija loakacije koje je potrebno planski preispitati. S tim u vezi, Vlada Crne Gore je na osnovu člana 218 Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata, na sjednici od 26. maja 2023. godine, donijela Odluku o izradi Izmjena i dopuna prostorno-urbanističkog plana Opštine Plužine. Clj izrade lzmjena i dopuna Prostorno-urbanističkog plana Opštine Plužine je da se stvore planske pretpostavke za racionalnije korišćenje resursa u skladu sa principom održivog planiranja prostora i intencijom države Crne Gore da se razvoj i prosperitet opština na sjeveru Crne Gore bazira na razvoju turizma i energetike. Izmjene i dopune PUP-a se rade za cjelokupnu teritoriju opštine koja iznosi oko 854 km²”, dodaju iz Vlade.

Na današnjoj sjednici, Vlada je razmotrila i više kadrovskih pitanja.