WORLD NEWS FOR MONTENEGRO DIASPORA
Choose language:
AUTOR:M.J. GDNUS
Njemačka se suočava s rastućom neizvjesnošću u vezi sa budućnošću američkog vojnog prisustva na njenoj teritoriji, jer se Vašington sprema za veliku reviziju svoje globalne vojne strategije. Usred tihe, ali rastuće zabrinutosti u Berlinu, zvaničnici pokušavaju da obezbijede da svako američko povlačenje iz Evrope bude usaglašeno – a ne iznenadno.
Ministar odbrane Njemačke Boris Pistorijus otputovao je u Vašington u ponedjeljak kako bi se direktno sastao sa američkim zvaničnicima, uključujući ministra odbrane Pita Hegseta, s ciljem da Njemačka osigura mjesto u strateškim razmatranjima koja su u toku.
„Još prije dvije godine sam počeo da ukazujem na to da će kad-tad postati jasno da će Amerikanci na kraju ipak raditi manje“, rekao je Pistorijus novinarima nakon sastanka. „Za sada smo u Evropi mogli da računamo na to da rade više. Ali moramo priznati da oni imaju sopstvene interese – u Indo-Pacifiku, u bezbjednosti pomorskih trgovačkih ruta.“
To priznanje je podstaklo Njemačku da traži veću transparentnost. Iako su njemački zvaničnici više puta naglasili želju da budu uključeni u proces koordinacije, još uvijek nisu dobili konkretna obećanja o obimu ni o vremenskom okviru mogućih promjena.
Zabrinutost se širi i među saveznicima u NATO-u. Američki ambasador pri NATO-u Metju Vitaker pokušao je prošle sedmice da umiri zabrinutost tokom obraćanja novinarima u sjedištu NATO-a u Briselu.
„Dogovorili smo se da nema iznenađenja i nema praznina u... strateškom okviru Evrope,“ rekao je Vitaker, dodajući da je „u svakodnevnoj komunikaciji sa saveznicima u vezi s tim procesom.“
Revizija američkog globalnog prisustva
U centru ove neizvjesnosti nalazi se Pentagonova Global Force Posture Review – široka procjena američkog rasporeda trupa sa ciljem usklađivanja vojnih snaga sa promjenjivim globalnim prioritetima. Konačni izvještaj se očekuje do septembra.
Kako tenzije rastu u Indo-Pacifiku, a finansijski pritisci kod kuće se pojačavaju, američki zvaničnici nagovještavaju da bi preusmjeravanje fokusa sa Evrope moglo biti blizu. U februaru, stojeći uz svog poljskog kolegu, Hegseth je uputio ozbiljno upozorenje.
„Sada je trenutak da investirate [u svoje vojske], jer ne možete da pretpostavite da će američko prisustvo trajati vječno“, rekao je on.
To upozorenje ima posebnu težinu za Njemačku, koja ima više američkih trupa nego bilo koja druga evropska država. Oko 35.000 američkih vojnika je raspoređeno u 35 opština, uključujući ključne lokacije poput Vazduhoplovne baze Ramštajn – centra američkih vazdušnih operacija i satelitskih komunikacija – i Grafenvera, najvećeg američkog vojnog poligona izvan Sjedinjenih Država.
Grafenver ima i ličnu dimenziju za Hegsetha, koji je, kako se navodi, bio privremeno stacioniran tamo tokom svoje vojne službe.
Njemačka duboko zavisi od američkog vojnog prisustva. Od Hladnog rata pa do danas, američke trupe čine okosnicu bezbjednosne strategije zemlje, nadoknađujući stalne nedostatke u oblastima poput municije, spremnosti i strateškog odvraćanja. To uključuje i prisustvo američkih nuklearnih bojevih glava u Bišelu, koje se smatraju ključnim elementom zajedničke odbrambene politike NATO-a.
Ipak, stručnjaci kažu da Njemačka nije jedina koja ima koristi od ovog aranžmana. Ajlin Matle, viša saradnica za bezbjednosnu politiku u Njemačkom savjetu za spoljne odnose, naglasila je obostranu korisnost američkih baza u Evropi.
„Baze poput Ramštajna ne služe samo za odbranu Evrope,“ rekla je Matle za POLITICO, „već i za projekciju moći na Bliski istok i, donekle, Afriku.“ Ona je Evropu opisala kao „vrata koja vode dalje“ za američke vojne operacije širom svijeta.
Signali povlačenja – i simbolika
Jedan od mogućih rezultata Pentagonove revizije, prema mišljenju Matle, moglo bi biti povlačenje otprilike 20.000 američkih trupa koje su raspoređene u Evropu 2022. godine nakon ruske invazije na Ukrajinu. Ta pojačanja, koja je naložio tadašnji predsjednik Džo Bajden, povećala su broj američkih vojnika na kontinentu na između 90.000 i 100.000.
„I dalje bi to značilo značajno američko prisustvo“, rekla je Matle.
Međutim, Matle smatra da bi smanjenje trupa pod administracijom Donalda Trampa moglo imati dvostruku svrhu.
„To bi poslalo poruku,“ rekla je, „a Tramp pridaje značaj upravo toj vrsti simboličkog kontrasta“.
Prema riječima jednog zvaničnika NATO-a koji je govorio pod uslovom anonimnosti, moguće je smanjenje broja američkih trupa u Evropi i do 30 procenata – što bi predstavljalo ozbiljniju promjenu američkih vojnih prioriteta.
Ipak, Matle upozorava da, ukoliko dođe do povlačenja trupa, to mora biti urađeno odgovorno.
„Bez obzira na to koliko trupa bude povučeno – ako ih uopšte bude“, rekla je, „ključno je da se to sprovede na uredan, koordinisan način, a ne kao iznenađenje za evropske saveznike“.
Sa Pentagonovom revizijom koja je još uvijek u toku, Berlin i dalje ostaje u neizvjesnosti u vezi sa sadržajem i tajmingom bilo kakvih promjena. Portparol Ministarstva odbrane Njemačke odbio je da pruži dodatne informacije o trenutnom statusu razgovora sa Vašingtonom.
