Istorijski projekat njemačke vojske je spreman: Branićemo svaki centimetar NATO teritorije

IZVOR: DW-AUTOR:M.J. GDNUS

Jedan od najambicioznijih projekata Bundesvera postaje stvarnost: stacioniranje skoro 5.000 njemačkih vojnika u Litvaniji. Prvog aprila je u glavnom gradu Viljnusu zvanično osnovana nova, 45. oklopna brigada. To je glavni dio borbene grupe kojom Nemačka, na zahtev Litvanije, obezbjeđuje istočno krilo NATO-a kao odgovor na rusku agresiju protiv Ukrajine, javlja Dojče vele.

Njemačka vojska je do sada imala osam brigada, a sada joj se pridružuje deveta – ova u Litvaniji. Oklopna brigada u Bundesveru sadrži između 4 i 5 hiljada vojnika, oko 50 tenkova, ali i lako oklopne izviđačke jedinice, inženjerijski vod, vod za uklanjanje mina i, naravno, cjelokupnu logistiku održavanja opreme i brige o vojnicima. Bio je to veliki izazov za njemačku vojsku i tehnički gledano da prikupi toliko opreme, jer otkako je Njemačka konačno isporučila Ukrajini tenkove Leopard 2, oni su preuzeti od Bundesvera i trebalo je vremena dok nisu počeli da stižu novi.

Presedan za njemačku vojsku

Njemačke jedinice su mogle da ostanu u zajedničkim trupama za brze intervencije NATO-a neko vrijeme u drugoj zemlji Alijanse, ali to je sada presedan u istoriji Bundesvera: ta brigada treba da ostane stalno stacionirana u Litvaniji. Zato se na novom grbu 45. brigade, koji njemački vojnici nose na uniformama, nalazi i Gediminasov toranj, simbol Viljnusa, kao znak povezanosti sa Litvanijom.

„Njemačka će biti spremna da brani svaki kvadratni centimetar teritorije NATO-a“, naglasio je ministar odbrane Boris Pistorijus (SPD) u svom prvom govoru u Bundestagu nakon promjene vlade. Stacioniranje njemačke brigade u Litvaniji, rekao je, je „snažna poruka našim partnerima i jasan signal svakom mogućem protivniku“.

Litvanija, koja ima oko tri miliona stanovnika, nalazi se između ruske enklave Kalinjingrad i ruskog saveznika Bjelorusije, od koje je odvaja skoro 680 kilometara granice. Litvanija sama razvija sopstvene oklopne snage - naručila je 44 moderna tenka Leopard 2 A8 njemačke proizvodnje. Isti tip tenka koristiće njemačka brigada u Litvaniji, što bi trebalo da olakša saradnju između dvije vojske.

Nove kasarne i putevi

Od ljeta 2023. godine, ministar Pistorijus intenzivno radi na formiranju brigade. Štab brigade i prve logističke jedinice su prvo otišle tamo. Do kraja godine planirano je da u Litvaniji bude ukupno 5.000 njemačkih vojnika.

Infrastruktura se i dalje stvara: na vojnom poligonu Rudninkaj grade se štab brigade, kasarne, novi putevi, produžava se željeznička pruga. Rudninkaj se nalazi na jugoistoku Litvanije, oko 30 kilometara od granice sa Bjelorusijom. U Viljnusu i Kaunasu se grade škole i vrtići za porodice vojnika.

Stalno stacioniranje cijele brigade, koja će tamo biti potpuno operativna tek do kraja 2027. godine, predstavlja logistički i finansijski izazov za obije zemlje. Litvanija je povećala svoj odbrambeni budžet, a nova njemačka vlada pod vođstvom kancelara Fridriha Merca (CDU) nema namjeru da štedi na odbrani.

Pitanje osoblja ostaje otvoreno, jer Bundesveru generalno nedostaje ljudstva. Biće veliki izazov pronaći čak i 4.800 vojnika i 200 civilnih službenika koji će dobrovoljno željeti da žive u Litvaniji nekoliko godina.

Ministar odbrane se već pripremio za ovo: kako bi učinio službu na istočnom krilu NATO-a i u Bundesveru uopšte – atraktivnijom, inicirao je zakon koji je Bundestag usvojio početkom godine. Takozvani „Zakon o prekretnici“ (Artikelgesetz Zeitenwende) predviđa veće dodatke za službu u inostranstvu i bolje uslove za misije u zemlji i inostranstvu.

Njemačke škole i vojne stanice

Bundesver je prisutan u Litvaniji od 2017. godine, kada je Njemačka preuzela vođstvo nad multinacionalnom borbenom grupom NATO-a, koja je od 1. aprila pod komandom nove oklopne brigade.

Pravni osnov za stalno stacioniranje brigade je međuvladin sporazum koji su Njemačka i Litvanija potpisale u septembru 2024. Cilj je, kako ističe litvanska strana, stvaranje „najboljih mogućih uslova za njemačke vojnike i njihove porodice“.

To uključuje pravo Bundesvera da besplatno koristi litvanske vojne objekte, da skladišti oružje i municiju po sopstvenom nahođenju i da uspostavlja vojne položaje. Takođe je dozvoljeno otvaranje vrtića i škola na njemačkom jeziku. Nastava se održava po njemačkom nastavnom planu i programu, a sertifikati se priznaju i u Litvaniji, piše Dojče vele.